ws. sprawowania posług duszpasterskich w czasie epidemii SARS-CoV-2 (nr 6 z dnia 18.04.2020 r.)
Dnia 20 kwietnia br. wejdą w życie zmiany w ograniczeniach, które umożliwią w jakimś stopniu uczestniczenie wiernych w kulcie religijnym. Przypominajmy, że w kościołach i kaplicach muszą zostać zachowane wszystkie zasady bezpieczeństwa. Jest to okazja do rozpoczęcia powrotu wiernych do naszych świątyń, w taki sposób, w jaki pozwalają na to przepisy sanitarne. Nie zapominajmy o wyrazach wdzięczności wobec wiernych, którzy przestrzegają norm i rygorów bezpieczeństwa oraz są solidarni we wspieraniu duchowym i materialnym wspólnoty, zwłaszcza najbardziej potrzebujących. Niniejsze zalecenia mają pomóc w znalezieniu się w nowej rzeczywistości duszpasterskiej.
Poniższe wskazania obowiązują od poniedziałku po Niedzieli Miłosierdzia 20 kwietnia br., aż do odwołania.
I. Eucharystia
Przypominam, że w dalszym ciągu aktualna jest dyspensa od obowiązku uczestnictwa w niedzielnej Mszy św. Serdecznie zachęcam wiernych do duchowej łączności z Mszami św. i nabożeństwami, transmitowanymi za pośrednictwem telewizji, radia i Internetu.
Należy obliczyć powierzchnię kościoła i kaplicy (prezbiterium, nawy główna i boczne, chóry, bez zakrystii i pomieszczeń gospodarczych) i liczbę wiernych mogących brać udział w liturgii (1 osoba na 15 m2). Przelicznik ten nie dotyczy tylko i wyłącznie księży, a zatem przy tych obliczeniach należy uwzględnić również wszystkich posługujących podczas liturgii. Wewnątrz świątyni należy przestrzegać nakazanego przez prawo odstępu między wiernymi (minimum 2 m). Proponuję, aby oznaczyć miejsca, gdzie wierni powinni usiąść (np. załączone infografiki lub karteczki samoprzylepne). Ułatwi to rozmieszczenie wiernych i uchroni księży przed niepotrzebnym zamieszaniem.
W parafiach, w których istnieje taka potrzeba, można zwiększyć liczbę celebrowanych Eucharystii.
W kościołach i kaplicach o niewielkiej powierzchni można także rozważyć odprawienie dodatkowych Mszy św. niedzielnych w sobotę, począwszy od godz. 16:00.
Kapłani mogą odprawiać Mszę św. bez maseczek ochronnych, ale muszą zachować od siebie minimalny odstęp 2 m. Wierni powinni mieć zasłonięty nos i usta przez całą liturgię Mszy św. Obowiązek ten dotyczy także osób posługujących podczas liturgii (ministranci, lektorzy, nadzwyczajni szafarze, kościelni itd.).
Podczas Komunii św. ważne jest dbanie o higienę dłoni, zarówno przez szafarzy, jak i wiernych. Zalecam więc dezynfekcję dłoni przed rozpoczęciem rozdawania Komunii św. i po jej zakończeniu. Nie wolno rozdzielać Komunii św. w rękawiczkach ochronnych. Zgodnie z rekomendacją służb sanitarnych kapłan na czas udzielania Komunii św. ze względu na bezpośredni kontakt z wiernymi musi założyć maseczkę ochronną. Porządek Komunii św. powinien być wyraźnie zapowiedziany przez kapłana przed jej rozdzielaniem. Trzeba wytłumaczyć wiernym, że twarz należy odsłonić bezpośrednio przed przyjęciem Komunii św. tak, aby nie dotykać zewnętrznej części maseczki, np. chwytając za gumkę czy tasiemkę.
W niedzielę, 19 kwietnia br., należy poinformować w ogłoszeniach parafian o maksymalnej liczbie osób mogących uczestniczyć w liturgii od dnia 20 kwietnia br. Ponadto na drzwiach kościoła i kaplicy powinno się wywiesić informację o liczbie osób, które mogą jednocześnie w nim przebywać (do wykorzystania załączona do wskazań infografika).
Proszę o roztropność i odpowiedzialność w podejmowaniu różnych inicjatyw. W wielu parafiach zostały wymierzone księżom proboszczom kary za przekroczenie dopuszczalnej liczby wiernych (od 10 do 30 tysięcy złotych). Trzeba również pamiętać, że możliwość sprawowania kultu religijnego dotyczy wyłącznie budynków, a nie przestrzeni poza nimi, np. placu kościelnego.
II. Sakrament pokuty i pojednania
W tym roku okres spowiedzi wielkanocnej trwa do 7 czerwca (uroczystość Trójcy Najświętszej). Sprawujmy więc sakrament pokuty i pojednania, kontynuując możliwość umawiania się indywidualnego. Można już także wyznaczać konkretne godziny posługi sakramentalnej w kościele parafialnym oraz w kościołach i kaplicach filialnych. Warto podać porządek spowiedzi poprzez osoby lokalnie zaangażowane (sołtys, kościelny). Współpracujmy w ramach dekanatu, podobnie jak podczas rekolekcji parafialnych. W dalszym ciągu nie wolno spowiadać w konfesjonałach, lecz adaptować do tego np. zakrystię, salę parafialną, kruchtę kościoła bądź inne godne pomieszczenie, zachowujące wymogi sanitarne: odległość minimum 2 m, 1 osoba na 15m2, zasłonięte usta i nos przez księdza i penitenta.
III. Inne sakramenty
W związku z ostatnimi komunikatami podawanymi przez władze państwowe należy ostatecznie przyjąć:
Chrzest: W zaistniałej sytuacji nie jest możliwe celebrowanie chrztu wielu dzieci równocześnie. Może być on celebrowany poza Mszą św. z liturgią słowa (por. Rozdział II Obrzędów chrztu dzieci), nawet w dni powszednie. Za każdym razem należy pobłogosławić świeżą wodę i starannie oczyścić chrzcielnicę.
I Komunia św.: Należy jak najszybciej podjąć ostateczną decyzję o przeniesieniu Komunii św. na przełom września i października (z wyłączeniem niedzieli 20.09.2020 r. – diecezjalna pielgrzymka do Skrzatusza i z uwzględnieniem sesji synodalnej w sobotę 26.09.2020 r.) po to, aby od początku roku szkolnego mieć czas na przygotowanie dzieci i parafii do uroczystości. Duszpasterzy zachęcam, by byli w stałym kontakcie (jeśli nie osobistym, to telefonicznym lub e-mailowym) z rodzicami dzieci komunijnych i wsłuchiwali się w ich opinie.
Bierzmowanie: Wszystkie odwołane celebracje zostają przeniesione na jesień 2020 r.
Pogrzeb
Można odprawić Mszę św. pogrzebową z zachowaniem wszystkich powyższych przepisów. Na cmentarzu należy zachować obowiązujące przepisy sanitarne zarówno przy stacji w kaplicy, jaki i przy grobie, łącznie z liczbą osób uczestniczących w uroczystościach pogrzebowych. Administrator cmentarza ponosi odpowiedzialność za przestrzeganie przepisów sanitarnych.
Pozostałe zalecenia utrzymuję bez zmian. Przypominam, że mają one charakter nadzwyczajny i tymczasowy, tj. wynikający z występowania epidemii SARS-CoV-2. Jednocześnie proszę księży w tych trudnych dniach o zachowanie jedności w respektowaniu wskazań oraz zarządzeń i zobowiązuję do wiernego ich przestrzegania na podstawie KPK kan. 273 i 274 par. 2.
+ Edward Dajczak
Biskup Koszalińsko-Kołobrzeski
Koszalin, dn. 18.04.2020 r.
Znak: B 23 – 15/20